بررسی میزان فلزات سنگین(مس، کادمیوم، سرب)در برخی اندام‌های ماهیان سفید (Rutiluskutum) و کلمه (Rutilusrutilus) در سواحل جنوب‌شرقی دریای خزر

امروزه آلودگی فلزات سنگین در بوم سازگان‌های آبی و به تبع آن تجمع این فلزات در بافت‌های مختلف موجودات آبزی به یکی از نگرانی‌ها در زمینه صنعت غذاهای دریایی تبدیل شده است. تحقیق حاضر با هدف بررسی غلظت برخی فلزات سنگین ضروری و غیر ضرروری (سمی) که جزء عناصر خطرناک برای محیط زیست می‌باشند در بافت‌های عضله، کبد و گناد ماهیان سفید (Rutilus kutum) و کلمه (Rutilus ru‌tilus) دریای خزر بعنوان گونه‌های مورد مصرف انسانی انجام شده است. در مجموع تعداد 100 نمونه از دو گونه ماهیان سفید و کلمه از صیدگاه‌های بابلسر و تنکابن در سواحل جنوب‌شرقی دریای خزر در طی فصول صید سال‌های 1390 و 1391 مورد نمونه‌برداری قرار گرفتند. بافت‌های عضله، کبد و گناد این ماهیان برای بررسی و تعیین مقادیر فلزات سنگین مس، سرب و کادمیوم به دقت برداشت گردیده و غلظت فلزات مذکور با استفاده از دستگاه جذب اتمی مدلM series مورد سنجش قرار گرفت. آنالیز آماری داده‌ها با استفاده از نرم افزار SPSS ویرایش نوزده انجام گردید. نتایج این بررسی نشان داد که حداکثر غلظت فلزات مس و سرب در بافت کبد و پس از آن در گناد و عضله تجمع داشته و بیشترین مقادیر اندازه گیری شده مربوط به فلز سرب و کمترین آن مربوط به فلز کادمیوم در تمامی اندام‌ها بوده است. همچنین نتایج آنالیز همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی بیانگر وجود رابطه مثبت و معنی‌دار بین مقادیر فلز سرب در تمامی اندام‌های مورد بررسی و افزایش طول کل ماهیان سفید و کلمه می‌باشد. این در حالی است که در رابطه با فلز مس تنها بـین میـزان تجمـع این فلز در بافت کبد و افزایش طـول کـل ماهیان سفید و کلمه رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. بعلاوه غلظت فلزات مذکور در بافت خوراکی ماهیان سفید و کلمه در این بررسی زیر حد مجاز بین المللی تعیین شده توسط WHO، NHMRC و UK (MAFF) برای ماهیان بدست آمده و بنابراین گوشت ماهیان سفید و کلمه این منطقه قابل استفاده برای مصرف انسانی می‌باشد.